Müzik endüstrimizde plaklardan kasetlere geçiş süreciyle paralel olarak sanatçı veya toplulukların tek televizyon ve radyoda çıkması da dönem bağlamında önemli bir tanıtım aracı olmaya başlamıştı. Ancak bu durumun bir getirisi de denetleme kurulunun kararları doğrultusunda pek çok sanatçı ve topluluğun, özellikle de Arabesk çalışmaların televizyon ve radyoda yer alamıyor oluşuydu. Öyle ki, Orhan Gencebay’ın ilk denetleme kurulunu geçen ilk eseri, kendi yorumuyla da değil, Zerrin Özer yorumu ve Esin Engin’in disko tınılı düzenlemesi “Gönül” olmuştu. Aslında bu bağlamda çoğu ismin televizyon veya radyo yüzü görmemesine rağmen gördüğü büyük ilgi de ayrı bir yazının inceleme konusu.
1970’li yıllarda Almanya’da gelişim gösteren kaset formatının önemli temsilcilerinden Türküola ve Minareci’nin yanı sıra Burhan Temeltaş’ın kurduğu Alparslan da Türkiye’de pek çok albümün veya kırkbeşlik plağın Almanya haklarını alarak kaset formatında yayınlayan firmalardan biri olmakla birlikte, Haldun Dormen’in öncülüğünde Almanya’ya özel masal kasetleri hazırlamaya başlamıştı.
1980 yılıyla birlikte Türkiye’de de yapımcılığa başlayan Temeltaş, bu bağlamda Demir Demirkol’a “Kader Bana Düşman mısın?” albümünü yaparak Balet Plak dağıtımıyla dinleyicilerle buluşturmuştu. Öte yandan bu şarkının filminin çekilmesine de destek olan Temeltaş, Almanya’da gelişmekte olan ve Türker İnanoğlu’nun emekleriyle Türkiye’ye de gelen video teknolojisine farklı bir fikri sunarak Yaşar Kekeva, Yeşil Giresunlu ve İhsan Söğütoğlu gibi yapımcıların sanatçıları ağırlıklı olarak Aram Gülyüz yönetmenliği ve Stüdyo 83’te Aziz Dikdik’in teknik yönetmenliğinde gazino veya stüdyoda -nadiren de çeşitli iç veya dış mekanlarda çekilen- programlar hazırlamaya başladı. Böylece televizyonda çıkamayan pek çok sanatçı, video klip formatının ilk özel örnekleri olma imkanına sahip oldu. Bu programlar (Merhaba İstanbul, Solistler Geçidi, Gurbet Mektubu, Zeynel’in Meyhanesi gibi.) ilk önce Avrupa piyasasında yayınlanırken, zamanla Türkiye piyasasında da Betamax ve ilerleyen zamanlarda VHS formatında da yayınlanmaya başladı. Bu programlar sadece yayınlanan albümlerden şarkılardan ziyade, bu programlara özel kaydedilen kayıtları da içeriyordu. Bu bağlamda Faruk Tınaz ve Muazzez Ersoy gibi isimler, henüz bir albüm yayınlamadan bu programlara özel yapılan kayıtlarıyla ilk önemli tecrübelerini elde etmeye başladı. Ayrıca Müjdat Gezen & Perran Kutman’ın TRT’de sergiledikleri bazı parodiler de hem kasetlerin arasında hem de yıllar sonra birleştirilmiş olarak yayınlanma imkanı buldu.
Alparslan Yapım’ın projeleri, bunlarla da sınırlı değildi. Dönemin ünlü oryantal sanatçıları Tülay Karaca, Emmune gibi isimlere hem oryantal hem de bir kısa-film formatında kurgulanmış programlar yapıyordu. Nilüfer’in “84” albümü, Kayahan, Necdet Tokatlıoğlu ve Coşkun Demir’in katılımıyla bir “Nilüfer Show” programıyla, hatta halen yayınlanmayan şarkılarla güzel bir şekilde tanıtımını sağlayacak bir hale geliyordu.
Ayrıca o dönem Saner Film’in 1979’a kadar olan renkli filmlerini Türkiye piyasasında video kaset olarak yayınlayan; hatta bu filmleri 2000 yılında VCD olarak da yayınlayarak VCD formatında yayınlanan Türk filmlerinin ilk sayılabilecek örneklerini veren (Saner Film’in 1985-1987 arası çektiği filmlerin yayıncılığı Ulusal Video şirketine aitti) Alparslan Yapım, hem farklı yerli-yabancı filmleri video kaset olarak yayınlamaya devam ederken bununla birlikte onlardan sonra bu tarz video programlar yapmaya başlayan Harika Plak için de bir öncü durumuna geldi. Hatta bir dönem bu video kasetlerin dağıtımları bile bir arada yapılmaktaydı. Alparslan Yapım’dan sonra bu tür video programlar, Pınar Video, Ferkan Video, Ulusal Video, Aydın Video, Kalite Plak gibi örnekler ile zenginleşirken, Burhan Temeltaş bu sefer de daha farklı bir atılım yaparak Türkiye’nin iki önemli sanatçısının; Zeki Müren ve Bülent Ersoy’un Maksim konserlerini kayıt ettirdi. Zeki Müren’in Yaş Günü Konseri ve Son Gala Konseri, Bülent Ersoy’un yasaklı olduğu dönemde izinle yapabildiği Hasret konseri, Alparslan Yapım etiketiyle izleyicilerle buluşarak hem video kiralamacılarda, hem de perakende satın alınabilecek bir şekilde yayınlandı. Video izleyicisinden büyük ilgi gören bu konserler, 1990 ile birlikte çok kanallı döneme geçiş ile birlikte televizyonlarda da gösterildi.
Zaman değiştikçe ve video furyası ikinci kanalın gelmesi ve takip eden süreçte çok kanallı döneme geçişe verilmesiyle birlikte Alparslan Video, bu konuda çalışmalar yapmamaya başladıysa da zaman içinde ayakta kalarak takip eden süreçte yapmış olduğu çoğu programın VCD formatlarını yayınlamaya başladı. Ancak bu VCD’lerden daha ziyade Saner Film kataloğundan seçilen VCD’ler ilgi görür oldu. Bunu takip eden süreçte Sezer Film, Kemal Film gibi firmaların filmleriyle beraber yabancı kaynaklı sinema filmleri, belgesel, dizi gibi içerikleri televizyonlara Türkçe dublajlı olarak sunarak bu mecrada geniş bir ağ kurdu.
Son dönemde Osmanlı dönemindeki saray yemeklerini tanıtan bir programın da yapımını tamamlayarak yurtdışında yayınını sağladı. Bu bağlamda katıldığı festival ve televizyon marketlerinde yapımını gerçekleştirmiş olduğu eserlerin ve çalıştığı değerli sanatçıların da yurtdışına tanıtımını devam ettirdi.
Son olarak elindeki video arşivinin belli bir kısmını YouTube’da ve albümlerini dijital platformlarda yayınlayan Burhan Temeltaş’ı, 24 Eylül 2021’de kaybettik. İlk’leri başarmanın gururu ve oğullarının da bu alandaki (Serdar Temeltaş’ın Filmmedya, Tolga Temeltaş’ın TT İnternational) başarılarını geride bırakan Burhan Temeltaş’ı, bu vesileyle vefatının birinci yılınde saygı ve rahmet ile anıyoruz.
*Bu yazıyla ilgili desteğinden dolayı başta Serdar Temeltaş olmak üzere tüm Temeltaş ailesine teşekkür ediyorum. Görseller kendi arşivim, Sinematek, Habertürk ve Temeltaş (Güncel fotoğraflar Serdar Temeltaş, vesikalık fotoğraf Berrin Temeltaş) arşivinden alınmıştır.
Yorum Ekle